Product 4.3 Maatschappelijke ondersteuning en ouder worden
We willen dat Zaankanters van alle leeftijden kunnen meedoen in de samenleving. Soms is daar hulp bij nodig. Wij spannen ons daarom extra in voor de wijken en de inwoners die ondersteuning het meest nodig hebben. Zoals mantelzorgers, ouderen in kwetsbare situaties, inwoners die psychisch kwetsbaar zijn en dak- en thuislozen. Daarbij streven we naar gelijke kansen voor iedereen. Vergrijzing en het streven om inwoners in kwetsbare situaties zo veel en zo lang mogelijk thuis, in de wijken, te ondersteunen, zorgen voor een financiële uitdaging. Ook de krapte op de arbeidsmarkt en de tekorten in de zorg dwingen ons tot aanpassingen. Dat betekent dat we meer een beroep doen op inwoners, bijvoorbeeld als goede buur, vrijwilliger of als mantelzorger. We zijn ons bewust van de maatschappelijke consequenties hiervan. Wij ondersteunen daarom vrijwilligers(organisaties) en laten mantelzorgers er niet alleen voor staan. Dak- en thuisloosheid is per definitie een ongezonde leefomstandigheid. We zetten in op het voorkomen hiervan en bieden daarnaast een passende aanpak gericht op het (zelfstandig) wonen met begeleiding. Samen met partners in de stad streven we ernaar dat onze ouderen zo lang mogelijk prettig, veilig en gezond blijven wonen in de eigen wijk. Dat vraagt om passende woonruimte en de nabijheid van welzijn, ontmoetingsmogelijkheden en ondersteuning. Omdat de opgave voor gezondheid niet stopt bij onze gemeentegrenzen, investeren we in de samenwerking in de regio. Binnen de regionale en lokale uitwerking van het IZA (integraal zorgakkoord), GALA (gezond en actief leven akkoord) en het regionale programma GOUD (specifiek gericht op betere zorg voor ouderen vanuit de thema’s ‘gezond blijven en zelfstandig wonen’, ‘goed herstel en voorkomen van acute zorg’ en ‘leven met langdurige zorg’) werken we regionaal samen aan betere, toekomstbestendige en betaalbare zorg. Daarnaast participeren we in het regionale Netwerk Dementie en werken we regionaal samen in de aanpak van ggz-problematiek. |
|---|
Indicatoren
Naam | Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Begroting 2024 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
% Dat vindt voldoende contacten met andere mensen te hebben | nb | nb | 71% | 75% | 76% | 76% | Zaanpeiling |
% Dat mantelzorg als zware belasting ervaart | 17% | 17% | 71% | 20% | 17% | 17% | Zaanpeiling |
Toelichting
Percentage dat vindt voldoende contacten met andere mensen te hebben:
- Bij meerdere speerpunten van dit product, en bij het speerpunt Preventie binnen product 4.1, staat omschreven hoe we eenzaamheid tegengaan.
- Met deze indicator toetsen we of de aanpak “Eén tegen eenzaamheid” werkt.
Percentage dat mantelzorg als zware belasting ervaart:
- In de toelichting op dit product staat omschreven dat we ervoor willen zorgen dat mantelzorgers er niet alleen voor staan.
- Met deze indicator volgen en toetsen we de effectiviteit van het Actieplan mantelzorg.
Speerpunten 2024
Woonzorgopgave
Het werken aan de gemeentelijke woonzorgopgave geeft in 2024 richting aan de huisvestingsvraag en zorg aan een aantal doelgroepen in kwetsbare situaties. Bijvoorbeeld in bouwplannen, slimmer gebruik van bestaande woningen en (zorg)plekken en inzet van zorg en welzijn. We maken afspraken en leggen met partijen uitgangspunten vast voor het leveren van zorg. We bevorderen de beschikbaarheid van geschikte woningen voor een aantal zogenoemde ‘aandachtsgroepen’ (dak- en thuislozen, statushouders, mensen die uitstromen uit een intramurale situatie, arbeidsmigranten, uitwonende studenten/jongeren, woonwagenbewoners en mensen met sociale of medische beperkingen) en ouderen.
De woonzorgopgave raakt aan verschillende strategische opgaven, zoals Verstedelijking en Kansengelijkheid.
Uitvoeren Actieplan mantelzorg
We geven uitvoering aan het Actieplan mantelzorg 2023-2024, dat gericht is op verdere ontwikkeling van de ondersteuning aan mantelzorgers van inwoners van Zaanstad. Het actieplan bevat de elementen signalering, kennisvergroting, samenwerking, waardering en ondersteuning.
Aanbesteding Wmo maatwerk
Voor inwoners die langdurig onvoldoende zelfredzaam zijn, leveren gecontracteerde zorgaanbieders ondersteuning. Dit gebeurt op basis van de geïndiceerde, individuele ondersteuningsbehoefte op één of meer van de volgende gebieden:
- sociaal en persoonlijk functioneren
- (regie op) het voeren van een huishouden
- administratie en financiën
- zinvolle dagbesteding en
- respijtzorg ter ontlasting van mantelzorgers
De contracten hiervoor eindigen op 1 januari 2025. In 2024 wordt de contractering per 2025 voorbereid.
Integraal zorgakkoord (IZA)
Zilveren Kruis en andere gemeenten in de regio hebben een gezamenlijk plan om de doelstellingen uit het IZA te bereiken. Op basis van een gezamenlijk regiobeeld betekent dat vanaf 2024 vooral inzet op:
- de gevolgen van de vergrijzing: in Zaanstreek-Waterland is de vergrijzing hoger dan landelijk gemiddeld
- mantelzorg: de mantelzorgdruk in de regio is hoog en het potentieel neemt af
- werk: Zaanstreek-Waterland is een regio met hoge arbeidstekorten die in de toekomst verder zullen toenemen
- gezond en veerkrachtig leven: om de toename van zorgvragen te beperken moet de regio inzetten op fysieke en mentale gezondheid van inwoners
- krachtige jeugd: de vraag naar jeugdhulp is (net als landelijk) in de regio hoog en in de toekomst zal de vraag sterk toenemen
- aandacht voor diversiteit tussen en binnen de gemeente(s): maatwerk
Daarnaast voeren we, lokaal en regionaal, het Plan van aanpak GALA/brede SPUK uit (zie ook product 4.1).
Digitale vaardigheden en zorgtechnologie
In de regionale samenwerking rondom ouderenzorg ‘G’OUD’ wordt gekeken naar meer inzet op zorgtechnologie en het gebruik van digitale hulpmiddelen en systemen. Voor de inzet daarvan is het belangrijk dat ouderen hun weg kunnen vinden in een digitale omgeving. Het Stedelijk aanjaagteam ouderen Zaanstad voert meerdere projecten uit gericht op langer, prettig en veilig thuis blijven wonen. Samen met de Bieb maken we in één van die projecten werk van het versterken van digitale vaardigheden.
Beïnvloedbaarheid van de kosten
Beïnvloedbaar
De beïnvloedbare kosten bestaan uit kosten voor WMO taken (€ 0,6 mln).
Beperkt beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor specialstische zorg zonder verblijf (€ 32,4 mln), Beschermd wonen (€ 9,9 mln), Maatschappelijke opvang en verslavingszorg (€ 3,7 mln), individuele verstrekkingen vanuit de WMO (€ 3,8 mln), PGB WMO (€ 0,9 mln), collectief vervoer en parkeren (€ 1,1 mln), huisvestingskosten van het sociale wijkteam (€ 0,5 mln), toegang sociale wijkteams (€ 0,5 mln) en opvang zwerfjongeren (€ 0,4 mln).
Niet beïnvloedbaar
De niet beïnvloedbare kosten bestaan uit rente en afschrijvingen van de wijkteams (€ 0,1 mln).
Op middellange termijn beïnvloedbaar
Dit betreft kosten van de sociale wijkteams ( € 13,5 mln), kosten voor cliëntondersteuning en slachtofferhulp (€ 1,6 mln) en personeelskosten (€ 2,8 mln).
.