Lokale heffingen

De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten en zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. De lokale heffingen bestaan uit belastingen (bijvoorbeeld Onroerendezaakbelasting (OZB) en Parkeerbelasting), bestemmingsheffingen (Rioolheffing en Afvalstoffenheffing) en rechten (bijvoorbeeld Leges en Begraafrechten).
Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Het beleid lokale heffingen is vastgelegd in de nota Kostentoerekening tarieven 2017. Het kwijtscheldingsbeleid maakt het beeld van de lokale lasten compleet.

Tarieven Onroerende zaakbelastingen en overige belastingen

Op de Onroerendezaakbelastingen en overige belastingen wordt alleen een prijsindexatie toegepast van 3,9%. Belastinginkomsten komen ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente.

Tarieven rechten en bestemmingsheffingen

Voor de tarieven van de rechten of retributies (waaronder de Leges) en de bestemmingsheffingen (zoals de Riool- en Afvalstoffenheffing) geldt dat deze 100% kostendekkend zijn, tenzij anders wordt besloten. De opbrengst van een recht of bestemmingsheffing mag niet meer bedragen dan 100% van de begrote kosten. Alleen de Vermakelijkhedenretributie is niet begrensd tot een maximum van 100% kostenverhaal en mag enigszins een overschrijding laten zien.

Loon en prijsindexering

Als uitgangspunt voor de tariefontwikkeling geldt indexering van alle tarieven met de indexeringspercentages van het Centraal Planbureau. Vanwege de hoge inflatie in 2022 wordt de begroting 2023 en verder, verhoogd om hiervoor te compenseren. Dit betekent een totaal door te voeren prijsindexatie (IMOC) van 3,9% + 3,7%= 7,74% en een subsidie-indexatie van 4,81% + 1,46% = totaal 6,34%. Deze nacalculatie geldt niet voor de (on)roerende zaakbelastingen en de overige belastingen, hiervoor geldt een verhoging van 3,9%.

Woonlasten

De lokale woonlasten bestaan in Zaanstad uit de OZB, Rioolheffing en Afvalstoffenheffing. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de ontwikkeling van de woonlasten.

*   Na herwaardering bepaalt de gemeente medio oktober de OZB–tarieven.

** Door net als in 2023 een korting vanuit de egalisatievoorziening toe te passen, blijft de werkelijke tariefstijging beperkt tot 9,11% ten opzichte van 2023.

Gemiddelde woonlasten per heffingseenheid 2024 t.o.v. 2023 Zaanstad

*   Het bedrag OZB is afhankelijk van de WOZ-waarde van de woning. Voor het gemiddelde bedrag OZB gaan we uit van de cijfers van het COELO. Deze komen pas in het begrotingsjaar beschikbaar. Daarom wijkt het OZB bedrag van 2023 af van wat er gepubliceerd was in de begroting 2023. 2024 is weer een inschatting op basis van het werkelijke bedrag 2023.

Gemiddelde woonlasten 2023 ten opzichte van andere gemeenten
In vergelijking tot andere gemeenten, zijn de woonlasten in Zaanstad relatief hoog. Relatief omdat de woonlasten landelijk sterk uiteen lopen. In belangrijke mate wordt het veroorzaakt door de door gemeenten gemaakte keuzes, zoals; de wijze van kostenverhaal, het dekkingspercentage en waar de lasten worden neergelegd (eigenaar, gebruiker of beiden).
Gegevens over de landelijke ontwikkelingen op het gebied van lokale heffingen worden gerapporteerd door het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden). Het COELO rapporteert jaarlijks over de woonlasten in 39 grote gemeenten (≥ 91.000 inwoners).

Woonlasten 2023 Zaanstad t.o.v. 38 andere grote gemeenten:

Bron: Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2023 COELO

De verwachting is dat het COELO medio januari de gegevens over 2024 publiceert.

Belastingopbrengsten

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de lokale heffingen.
De begrote en werkelijke belastingopbrengsten

* dit bedrag wijkt af van de begroting 2023. Ten tijde van de begroting 2023 is rekening gehouden met de opbrengsten van de Omgevingswet (ingangsdatum 01-07-2023). De definitieve inwerkingtreding van de Omgevingswet is opgeschoven naar 01-01-2024.