Onderhoud kapitaalgoederen

De openbare ruimte bestaat uit kapitaalgoederen zoals wegen, groen en speelplaatsen, bruggen, kades, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties. Eind 2022 is de nota onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte (2022/2432) door de raad vastgesteld. Deze nota bevat het beleidskader voor de gemeentelijke kapitaalgoederen in de openbare ruimte.

Kwaliteitsniveau

De Kwaliteitscatalogus van CROW (kennisinstituut voor de openbare ruimte) deelt de technische kwaliteit van de openbare ruimte op in vijf categorieën (A+, A, B, C en D). Kwaliteitsniveau A staat voor een hoog kwaliteitsniveau en kwaliteitsniveau D staat gelijk aan het hebben van een slecht onderhoudsniveau/onderhoudsachterstanden; deze delen van de openbare ruimte zijn niet acceptabel of hadden al vervangen moeten zijn.
De openbare ruimte in Zaanstad wordt ten aanzien van het aspect netheid op kwaliteitsniveau C onderhouden. Uitzondering hierop is het centrumgebied Inverdan bestaande uit de Gedempte Gracht, de Dam en het deel van de Westzijde dat deel uitmaakt van het kernwinkelgebied; dat onderhouden we op kwaliteitsniveau B. De vervanging (technische) van de openbare ruimte vindt plaats op kwaliteitsniveaus D ingepland in het meerjaren-investeringsplan (MIP) openbare ruimte.

Onderhoudsplan

De volgende onderhoudsplannen zijn van toepassing:

De nota ‘Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte’ geeft inzicht in de onderhoudstoestand (anno 2022), legt de haalbare onderhoudskwaliteit vast en geeft inzicht in de hiertoe beschikbare en benodigde middelen. In de nota wordt vooruitgekeken naar de opgave voor de jaren 2022 en verder.

Zaanstad streeft ernaar om de onderhoudsachterstanden niet verder te laten oplopen dan 15% van het gemeentelijk areaal. Deze ambitie is door de raad vastgesteld in 2017 en vergelijkbaar met andere gemeenten als Amsterdam, Haarlem en Rotterdam.

In 2021 zijn delen van de openbare ruimte opnieuw geïnspecteerd. Op basis daarvan is de hoogte van de onderhoudsachterstanden geactualiseerd en is een nieuwe prognose gemaakt ten aanzien van de benodigde financiële middelen voor de komende jaren. De totale onderhoudsachterstanden zijn gesteld op € 28,2 mln. In de geactualiseerde nota “Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte 2022’ zijn de nieuwe inzichten verwoord.

Jaarlijks wordt het meerjaren-investeringsplan(MIP) voor de openbare ruimte geactualiseerd waarbij rekening wordt gehouden met woningbouw/bouwimpuls. Binnen de financiële ruimte worden de vervangingsinvesteringen voor de komende jaren benoemd.

Speerpunten 2024

• Consolideren van de onderhoudsachterstanden
  Uitgangspunt is dat we assets tijdig vervangen, zodat ze geen gevaar opleveren in het dagelijks gebruik. Met de financiële ruimte voor vervanging van de openbare ruimte mogen de onderhoudsachterstanden niet toenemen.
• Werving van civieltechnische voorbereidingscapaciteit voor vervangingsprojecten
  Er is schaarste in de arbeidsmarkt om de voorbereiding van vervangingsprojecten te kunnen bemensen. De werving van voldoende personeel is een belangrijk speerpunt in deze arbeidsmarkt.
• Samenwerking met externe partijen
  Vervangingsprojecten vragen een integrale aanpak waar ook de inzet nodig is van nutsbedrijven. Gelet op het werkpakket is het nodig om tot goede afstemming te komen van projecten en de inzet die partijen vrijmaken om het werkpakket te kunnen realiseren.
• Ontwerpaanpak openbare ruimte
  De ontwerpaanpak krijgt vorm als bouwsteen van de omgevingsvisie en is gericht op de (toekomstige) inrichting en inrichtingsprincipes van de openbare ruimte. De integrale analyse van de buitenruimte van de gemeente is hierbij uitgangspunt. Doel is om in 2024 een definitieve ontwerpaanpak als nieuw beleids- en ontwerpuitgangspunt in de vorm van een rapport of digitale tool te kunnen presenteren.
• Ontwikkelen met kwaliteit
  Om de kwaliteit van de kwaliteit van de openbare ruimte in de toekomst te kunnen waarborgen is het een speerpunt om de huidige kwaliteits- en beleidsuitgangspunten bij herinrichtingen en gebiedsontwikkelingen goed onder de aandacht te brengen en te integreren.
• De gemeente groener maken
  Met een fonds van € 4,0 miljoen (2023-2026) wordt uitvoering geven aan het Bomenbeleidsplan 2020-2050, het Groen en Waterplan en het Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie, waarmee de stadse omgeving gebiedsgericht groener wordt.

Financiën

Onderstaand financieel overzicht geeft aan op welke wijze de kapitaalgoederen en het onderhoudsbudget financieel is vertaald in de meerjarenbegroting. Dit betreft de exploitatielasten. De investeringsbedragen zelf zie je terug in de paragraaf investeringen.

Kerncijfers

[1]  Inclusief twee in 2023 nog te plaatsen VRI’s